Ruch FIRE. Czym jest wolność finansowa i jak ją osiągnąć?

Strona główna > Emerytura > Jak osiągnąć wolność finansową?

Początki ruchu FIRE (Financial Independence Retire Early) sięgają lat 90. XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Polega on na dążeniu do jak najszybszego osiągnięcia wolności finansowej i przejścia na wcześniejszą emeryturę w młodym wieku. Do spopularyzowania tej idei przyczyniła się książka pt. „Your money or Your Life”, której autorami są Joe Dominguez i Vicki Robin. Obecnie trend FIRE staje się popularny niemal na całym świecie.

Wolność finansowa oznacza stan, w którym uzyskiwany przez daną osobę dochód pasywny (niewymagający pracy) przewyższa w każdym miesiącu kwotę stałych wydatków. Można wtedy utrzymywać się z posiadanego kapitału oraz wypracowywanych odsetek czy dywidend. Dzięki temu nie trzeba dłużej pracować zarobkowo, aby utrzymać dotychczasowy standard życia.

Jednym z celów dążenia do wolności finansowej jest uzyskanie komfortu psychicznego. Co za tym idzie niemartwienie się o swoją przyszłość – m.in. pozbycie się lęku związanego z utratą źródła dochodu, niską wysokością emerytury czy koniecznością pracy do późnej starości. Ruch FIRE nie bez powodu zyskuje na popularności zwłaszcza w krajach, w których władze systematycznie podnoszą wiek emerytalny.

Po osiągnięciu wolności finansowej niekoniecznie trzeba zaprzestać aktywności zawodowej. Stan ten zapewnia sporą elastyczność, dlatego w razie chęci i możliwości można pracować nawet przez całe życie. Niezależność finansowa pozwala przy tym wyznaczać własne warunki zatrudnienia, np. w zakresie formy i czasu pracy czy wysokości wynagrodzenia.

Nie każdy jest w stanie uzyskać pełną wolność finansową. Warto wtedy spróbować osiągnąć ten cel chociaż w częściowy sposób – np. zapewnić sobie komfort pracy w przyszłości tylko przez 3 dni w tygodniu.

Warunkiem przynajmniej częściowej wolności finansowej jest pozbycie się wszystkich kredytów konsumpcyjnych i rezygnacja z ich zaciągania w przyszłości. Ważne jest także zbudowanie poduszki finansowej – czyli odłożenie wystarczającej kwoty pieniędzy, aby mieć zapas na czarną godzinę, np. w razie utraty pracy. Umożliwia to podejmowanie świadomych decyzji finansowych i przeznaczanie środków na różne cele bez ryzyka negatywnych konsekwencji.

Człowiek wolny finansowo niekoniecznie musi być bardzo bogaty i prowadzić wystawne życie. Znacznie ważniejsza jest możliwość wyboru, w jaki sposób chce korzystać ze zgromadzonego majątku.

Wolność finansowa jest zbliżonym, lecz nieco szerszym pojęciem od niezależności finansowej. Każda osoba wolna finansowo jest niezależna pod względem ekonomicznym. Dodatkowo może bez trudu realizować swoje pasje, spełniać marzenia, rozwijać się, dbać o zdrowie czy relacje rodzinne. Łatwiej wtedy czerpać satysfakcję z codziennego życia.

Niezależność finansowa odnosi się natomiast do stanu, który umożliwia pokrywanie podstawowych kosztów utrzymania bez konieczności pracy. Może być także rozumiana jako uniezależnienie się dziecka od swoich rodziców.

Budowanie wolności finansowej wymaga systematycznego działania i dyscypliny we wprowadzaniu pozytywnych nawyków do swojego codziennego życia. Warto w możliwie jak najmłodszym wieku zacząć gromadzić kapitał, aby zdobyć wolność finansową sporo przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

W osiągnięciu niezależności finansowej może pomóc sporządzony na piśmie plan. Inwestorzy określają w nim strukturę swojego portfela inwestycyjnego. Najlepiej przeznaczać kapitał na zakup różnych instrumentów, które z czasem umożliwią uzyskiwanie pasywnego dochodu. Ważne jest, aby jedne cechowały się większym, a inne mniejszym poziomem ryzyka – taka dywersyfikacja zwiększa bezpieczeństwo kapitału.

Do najpopularniejszych form inwestowania zaliczają się m.in. papiery wartościowe do inwestowania na giełdzie (np. akcje i obligacje), fundusze inwestycyjne czy nieruchomości. Warte rozważenia są także inwestycje alternatywne, np. złoto czy srebro.

Samo wypracowanie zysków nie pozwoli szybko osiągnąć wolności finansowej w przypadku ich bieżącego wypłacania i wydawania. Korzystniejszym rozwiązaniem może okazać się ponowne inwestowanie. Dzięki temu majątek będzie stopniowo pomnażany dzięki mechanizmowi procentu składanego – odsetki są wtedy naliczane nie tylko od kapitału, lecz dodatkowo od uzyskiwanych na bieżąco zysków kapitałowych.

Podczas dążenia do osiągnięcia wolności finansowej nie należy poprzestać na samym inwestowaniu. Równie ważny jest nawyk oszczędzania, aby zapanować nad bieżącymi wydatkami. Warto najpierw zrobić porządek w finansach, spłacić wszystkie zobowiązania i ograniczyć koszty w tych obszarach, które nie są najważniejsze.

Przed wydaniem pieniędzy dobrze jest zadać sobie pytanie: „Czy na pewno tego potrzebuję?”. Dążenie do niezależności finansowej nie powinno jednak oznaczać przesadnego oszczędzania i rezygnacji ze wszystkich przyjemności.

Aby mądrze i świadomie zarządzać finansami, warto prowadzić budżet domowy, systematycznie go analizować oraz utrzymywać dyscyplinę. Należy podzielić go na różne kategorie wydatków, np. jedzenie, czynsz, transport, zdrowie, przyjemności, prezenty i pozostałe koszty utrzymania. Dzięki prowadzeniu budżetu można w prosty sposób oszacować, jaka kwota miesięcznych wydatków jest potrzebna, aby żyć na określonym poziomie po zaprzestaniu pracy zarobkowej.

Nie warto trzymać oszczędności na nieoprocentowanym koncie bankowym, ponieważ będą tracić na wartości z powodu inflacji. Znacznie korzystniejszym rozwiązaniem jest założenie lokaty terminowej lub konta oszczędnościowego. Są to równie bezpieczne sposoby gromadzenia środków (objęte systemem gwarantowania depozytów), a zarazem pozwalają zarabiać na odsetkach.

Oszczędzanie pieniędzy przybliża do przyszłej wolności finansowej, a jednocześnie pomaga realizować bieżące cele, takie jak np. edukacja dzieci, podróże czy rozwój osobisty.

Warto systematycznie zwiększać swoje dochody, żeby szybciej osiągnąć niezależność finansową. Może w tym pomóc m.in. zmiana pracy i poszukanie bardziej dochodowego zajęcia. Proces ten ułatwi podnoszenie swoich kwalifikacji i inwestowaniu w rozwój zawodowy, m.in. poprzez udział w szkoleniach, warsztatach czy webinarach.

Dobrym pomysłem może być także podjęcie dodatkowego zajęcia zarobkowego po godzinach, np. w ramach umowy zlecenia czy działalności nierejestrowanej. Dodatkowe pieniądze zapewni ponadto sprzedaż używanych przedmiotów, np. za pośrednictwem internetowych serwisów aukcyjnych.

W dążeniu do niezależności finansowej pomaga też edukacja w zakresie finansów. Warto m.in. czytać książki, czasopisma czy blogi finansowe.

Skutecznym sposobem na uzyskanie wolności finansowej dla osób przedsiębiorczych może być własny biznes. Warto w ten sposób wykorzystać doświadczenie z pracy etatowej i zacząć pozyskiwać klientów na własną rękę.

Założenie firmy pozwala uzyskiwać praktycznie nieograniczone dochody – w zależności od branży czy skali działalności. Przedsiębiorca może zatrudnić pracowników do zarządzania firmą, co pozwoli mu osiągać zyski bez dużego własnego zaangażowania.

Aby odnieść sukces na rynku, zwykle trzeba jednak najpierw zainwestować sporo środków w rozwój biznesu – często niezbędne jest skorzystanie z zewnętrznych źródeł finansowania, np. kredytu czy leasingu. Przyszły przedsiębiorca powinien być także świadomy ryzyka utraty płynności finansowej, a nawet bankructwa.

Kwota potrzebna do uzyskania wolności finansowej zależy m.in. od:

• wieku rozpoczęcia oszczędzania i inwestowania,
• aktualnej wysokości dochodów,
• kwoty stałych wydatków,
• prognozowanej wysokości inflacji na przestrzeni lat,
• obecnej kwoty zgromadzonego kapitału,
• zakładanego zysku z inwestycji,
• planowanego wieku przejścia na wcześniejszą emeryturę,
• przewidywanej długości życia po zaprzestaniu pracy zarobkowej.

Popularnym sposobem wyliczania kwoty potrzebnej do osiągnięcia wolności finansowej, jest reguła 4%. Zakłada ona, że wartość rocznej wypłaty w pierwszym roku po przejściu na emeryturę powinna wynosić maksymalnie 4% zgromadzonego kapitału. W następnych latach do wykorzystania jest również 4%, lecz wypłatę można powiększyć o wartość inflacji. Zgodnie z zasadą 4% zgromadzone pieniądze wystarczą na 30 lat życia – przy założeniu dalszego inwestowania pozostałej części środków.

Przykład:

Jeśli roczne wydatki wynoszą 48 000 zł, to według zasady 4% trzeba zgromadzić kapitał o wartości 1 200 000 zł.

Do uzyskania pełnej wolności finansowej często potrzebne są nawet kilkumilionowe kwoty, co większości osobom może wydawać się zbyt odległym, niemożliwym do osiągnięcia celem. Aby zwiększyć swoją motywację do oszczędzania i inwestowania zgodnie z ideą ruchu FIRE, można wyliczyć wartość, jaka jest potrzebna do zapewniania sobie jednego dnia wolności finansowej.

Przykład:

Jeśli roczne wydatki wynoszą 48 000 zł, to według zasady 4% trzeba odłożyć 3 287,50 zł, aby dochód pasywny zagwarantował jeden dzień wolności finansowej.