Co to jest dywidenda i komu jest wypłacana?

Strona główna > Poradnik inwestowania > Co to jest dywidenda?

Dywidenda to termin, który często pojawia się w kontekście inwestycji na giełdzie. Dla wielu akcjonariuszy jest to główny powód, dla którego decydują się na zakup akcji danej spółki. Dywidenda nie tylko nagradza inwestorów za ich wkład finansowy, ale także odzwierciedla kondycję finansową i strategię rozwoju spółki. Jakie są konsekwencje wypłacenia dywidendy? O czym spółka musi pamiętać przy obliczaniu kwoty dywidendy? Wyjaśniamy!

Dywidenda to część zysku przedsiębiorstwa wypłacana akcjonariuszom. Zgodnie z definicją, dywidenda stanowi wynagrodzenie za udzielenie kapitału i może być wypłacana w różnych formach. Wysokość dywidendy oraz częstotliwość wypłaty zależy od polityki dywidendowej spółki.

Decyzję o podziale zysku i wypłacie dywidendy podejmuje walne zgromadzenie akcjonariuszy na podstawie wyników finansowych spółki oraz jej polityki dywidendowej. Dywidendę wypłaca się zazwyczaj raz do roku, ale w niektórych przypadkach może być ona wypłacana częściej – na przykład co kwartał lub co miesiąc. Dywidendy wypłacane miesięcznie lub kwartalnie nie są jednak powszechnie spotykane w Polsce.

W jaki sposób ustala się kwotę dywidendy? Decyduje o tym przede wszystkim zarząd spółki, jednak nie ma on w tym zakresie pełnej dowolności. Zasady, których muszą przestrzegać spółki, precyzuje Kodeks spółek handlowych, a dokładniej art. 192:

„Kwota przeznaczona do podziału między wspólników nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe”.

Prawo do dywidendy przysługuje akcjonariuszom, którzy posiadają akcje spółki w dniu podjęcia uchwały o podziale zysku. Wypłata dywidendy jest uzależniona od zakończenia roku obrotowego oraz zatwierdzenia sprawozdania finansowego przez walne zgromadzenie.

Spółki mogą również wypłacać zaliczki na poczet dywidendy przed zakończeniem roku finansowego, co daje akcjonariuszom możliwość szybszego uzyskania środków. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że decyzja o wypłacie zaliczki na poczet dywidendy wymaga zgody rady nadzorczej. Wspominać o takiej możliwości musi również umowa spółki lub jej statut.

Ważne jest również to, że wypłata zaliczki wiąże się z dodatkowymi rygorami finansowymi. Spółka musi mieć wystarczająco wysoki zysk netto oraz niepodzielone zyski z lat ubiegłych, aby móc zrealizować zaliczkową wypłatę dywidendy.

Wysokość dywidendy wypłacanej akcjonariuszom zależy od kilku kluczowych czynników. Przede wszystkim jest to związane z całkowitym zyskiem netto spółki za dany rok obrotowy oraz decyzją walnego zgromadzenia (spółki akcyjne) lub zgromadzenia wspólników (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) o podziale tego zysku. Wartość dywidendy oblicza się poprzez podział kwoty przeznaczonej na dywidendę przez liczbę akcji w obiegu.

Zysk netto nie jest jednak jedynym czynnikiem wpływającym na kwotę dywidendy. Istotna jest również polityka dywidendowa firmy, która określa strategię wypłat – firma może dążyć do utrzymania stałej stopy dywidendy lub corocznego jej podnoszenia.

W pozycjach kapitałów spółki uwzględnione mogą być również inne elementy (np. oparte na akcjach programy motywacyjne), które zarząd musi wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o wypłacie dywidendy.

Wypłata dywidendy przez spółkę zależy od spełnienia pewnych warunków. By wypłacić dywidendy akcjonariuszom, spółka musi:

• wygenerować zysk netto,
• posiadać wystarczające przepływy pieniężne,
• mieć odpowiedni poziom kapitału własnego pozwalający na wypłatę dywidend.

Co więcej, wypłacenie dywidendy jest decyzją zarządu, ale musi zostać zatwierdzona przez walne zgromadzenie akcjonariuszy.

Decyzja o wypłacie dywidendy przez spółkę wynika przede wszystkim z przyjętej przez nią polityki dywidendowej, jednak nie jest to jedyny czynnik, jaki bierze pod uwagę zarząd spółki. Jakie konkretnie aspekty musi przeanalizować kierownictwo podmiotu?

Polityka dywidendowa

Akcjonariusze mogą mieć różne oczekiwania co do wypłaty i wysokości dywidendy, jednak zarząd spółki musi również brać pod uwagę plany inwestycyjne i konieczność zabezpieczenia przyszłych zysków. Spółki z dużymi możliwościami inwestycyjnymi mogą ograniczać dywidendę na rzecz reinwestycji zysków w rozwój.

Stan finansowy spółki

Spółka musi osiągnąć zysk netto w danym roku obrotowym, co jest podstawowym warunkiem wypłaty dywidendy. Zyski z lat ubiegłych również mogą być brane pod uwagę. Oprócz zysków istotne są również przepływy pieniężne. Wysoka płynność finansowa umożliwia spółce wypłatę bez narażania jej na problemy finansowe.

Regulacje prawne i wewnętrzne

Wypłata dywidendy musi być zatwierdzona przez zgromadzenie wspólników lub walne zgromadzenie akcjonariuszy. Bez tej zgody nie można dokonać wypłaty. Pewne ograniczenia co do wypłaty dywidendy mogą wynikać również z zawartych przez spółkę umów. Umowy pożyczkowe mogą zawierać klauzule ograniczające możliwość wypłaty dywidendy, co należy uwzględnić w decyzjach zarządu.

Poziom zadłużenia

Wysoki poziom zadłużenia może wpływać na decyzję o wypłacie dywidendy. Spółki mogą zdecydować się na jej wypłatę jako sygnał stabilności dla akcjonariuszy, ale jednocześnie muszą uważać na swoje zobowiązania finansowe.

Dywidendy mogą przyjmować różne formy:

• gotówka,
• dodatkowe akcje,
• inne aktywa.

Chociaż dywidenda często kojarzy się z wypłatą gotówki, zgodnie z Kodeksem spółek handlowych możliwa jest również wypłata w formie rzeczowej (np. ruchomości lub nieruchomości) bądź bezgotówkowo poprzez kompensatę z wierzytelnością spółki wobec wspólnika.

W momencie zamknięcia roku obrotowego firma dokonuje podsumowania swoich wyników finansowych, co obejmuje analizę przychodów, kosztów oraz zysków netto. Zakończenie roku obrotowego jest kluczowe, ponieważ to na jego podstawie określa się, czy spółka osiągnęła wystarczające zyski i czy wypłata dywidendy jest możliwa.

Po zakończeniu roku obrotowego następuje badanie sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta. Audyt ma na celu potwierdzenie rzetelności i zgodności z obowiązującymi standardami rachunkowości. Wyniki audytu są istotne dla akcjonariuszy, ponieważ zapewniają transparentność i wiarygodność danych finansowych, które będą podstawą do podjęcia decyzji o wypłacie dywidendy.

Kolejnym krokiem jest zatwierdzenie sprawozdania finansowego przez walne zgromadzenie akcjonariuszy. Na tym etapie akcjonariusze mają możliwość zapoznania się z wynikami finansowymi firmy oraz opinią biegłego rewidenta. Zatwierdzenie sprawozdania jest niezbędne do dalszych działań związanych z podziałem zysku i wypłatą dywidendy.

Po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego walne zgromadzenie podejmuje uchwałę o wypłacie dywidendy. W uchwale określa się wysokość dywidendy na akcję oraz całkowitą kwotę przeznaczoną na ten cel. Decyzja ta jest niezwykle istotna, ponieważ z jednej strony wpływa na przyszłe inwestycje firmy, a z drugiej pozwala odpowiedzieć na oczekiwania akcjonariuszy.

Następnie ustala się termin wypłaty dywidendy, który obejmuje dwa ważne dni: dzień dywidendy oraz dzień ustalenia prawa do dywidendy. Pierwszy z terminów to nic innego jak dzień wypłaty dywidendy. Dzień ustalenia prawa do dywidendy to z kolei dzień, w którym inwestorzy muszą posiadać akcje danej spółki, aby mieć prawo do dywidendy. Reasumując, w dniu ustalenia prawa do dywidendy ustala się, do kogo dywidenda ma trafić, a jej fizyczne przekazanie uprawnionym akcjonariuszom następuje w dniu dywidendy.

Ostatnim krokiem w procesie jest faktyczna wypłata dywidendy akcjonariuszom. Wypłata dywidendy następuje w formie zgodnej z decyzją walnego zgromadzenia. W przypadku wypłaty gotówki środki są przekazywane na konta bankowe akcjonariuszy lub wysyłane w formie czeków. Warto zaznaczyć, że termin wypłaty może się różnić w zależności od polityki spółki oraz wybranej metody płatności. Akcjonariusze mogą oczekiwać otrzymania środków zgodnie z ustalonym harmonogramem, co stanowi dla nich ważny element inwestycji w daną firmę.

Dywidenda stanowi przychód z kapitałów pieniężnych i jest opodatkowana zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19% na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) oraz osób prawnych (CIT). Warto zauważyć, że przychód z dywidendy nie może być pomniejszany o koszty uzyskania, co oznacza, że podatek jest naliczany od całkowitej kwoty dywidendy brutto.

Spółka wypłacająca dywidendę pełni rolę płatnika podatku dochodowego, co oznacza, że przed przekazaniem środków akcjonariuszom pobiera 19% podatek i odprowadza go do urzędu skarbowego. Jako akcjonariusz, który otrzymuje dywidendę, nie masz tym samym obowiązku samodzielnego rozliczania podatku w zeznaniach rocznych, ponieważ podatek jest pobierany przez płatnika – za wszystkie formalności odpowiada spółka akcyjna.

Co w przypadku otrzymania dywidendy z zagranicy? Jako polski rezydent podatkowy masz obowiązek samodzielnego rozliczenia podatku. Otrzymana kwota podlega opodatkowaniu w wysokości 19%, jednak można uwzględnić podatek zapłacony za granicą, co pozwala uniknąć podwójnego opodatkowania dzięki umowom o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Inwestowanie w spółki dywidendowe, oferujące regularne wypłaty dywidendy, to popularna strategia inwestycyjna. W tym miejscu trzeba jednak wspomnieć, że inwestowanie w akcje, nawet dużych i stabilnych spółek dywidendowych, wiąże się z ryzykiem. Inwestorzy, którzy nie są gotowi na jego podjęcie lub nie chcą ryzykować utraty części albo nawet całości zainwestowanego kapitału, mogą zdecydować się na alternatywne inwestycje:

• obligacje skarbowe,
• lokaty,
• lokaty zagraniczne,
• fundusze inwestycyjne i ETFy o niskim ryzyku.

Jeśli zależy Ci na włączeniu do swojego portfela inwestycyjnego lokat w zagranicznych bankach, koniecznie zapoznaj się z aktualną ofertą Raisin.