Jak inwestować w fundusze ETF? Praktyczny przewodnik

ETF-y z każdym rokiem zyskują w naszym kraju na popularności. Potwierdzają to wyniki Ogólnopolskiego Badania Inwestorów 2024. Okazuje się, że w 2024 aż 57,2% inwestorów indywidualnych miało w swoich portfelach fundusze ETF. Dla porównania w 2018 roku inwestowało w nie tylko 9% badanych. Co warto wiedzieć na temat funduszy ETF, jak one działają i gdzie można je kupić? Przyjrzyjmy się także najważniejszym zaletom oraz wadom tego typu instrumentów inwestycyjnych.

Fundusze ETF – co to jest?

ETF (ang. Exchange Traded Fund) to fundusz inwestycyjny, który jest przedmiotem obrotu na giełdach papierów wartościowych w Polsce lub za granicą. Skrót ETF można dosłownie przetłumaczyć jako fundusz notowany na giełdzie. Jest to „opakowanie” dla różnych instrumentów finansowych – należą do nich m.in. akcje, obligacje, surowce (np. ropa czy metale szlachetne) czy nieruchomości. Inwestor może nabywać akcje bez konieczności fizycznego zakupu.

Jak działają ETF-y?

W zdecydowanej większości przypadków ETF to fundusz indeksowy zarządzany w sposób pasywny. Oznacza to, że naśladuje on możliwie jak najdokładniej dany indeks giełdowy (jego wzrosty i spadki) – np. WIG20, WIG40, S&P500 czy NASDAQ-100. Nie dąży więc do uzyskania lepszych od niego wyników.

Podmiot zarządzający funduszem kupuje w odpowiednich proporcjach akcje i inne instrumenty finansowe wszystkich spółek, które znajdują się w określonym indeksie. Przykładowo w przypadku indeksu S&P500 będzie to 500 największych spółek notowanych na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych.

Istnieją również fundusze sektorowe. W tym przypadku w skład portfela inwestycyjnego wchodzą spółki z określonych branż, takich jak np. opieka zdrowotna, energetyka odnawialna, nowe technologie czy finanse.

Jak inwestować w ETF? Gdzie i kiedy można je kupować?

Skoro już wiemy, czym jest ETF i jak działa, pora przejść do omówienia sposobu inwestowania w ETF-y. Inwestor powinien w tym celu założyć rachunek maklerski. Może to zrobić w następujących instytucjach:

  • w biurze lub domu maklerskim,
  • u brokera,
  • w banku prowadzącym działalność maklerską,
  • na zagranicznych platformach inwestycyjnych,
  • za pośrednictwem aplikacji fintechowych oferujących handel ETF-ami.

Jednostki uczestnictwa w funduszach ETF można kupować w dowolnym momencie trwania sesji giełdowej – analogicznie jak w przypadku rynku akcji. Ceny zakupu i sprzedaży zmieniają się w czasie rzeczywistym, wielokrotnie każdego dnia. Inwestor może więc wybierać najkorzystniejszy moment złożenia zlecenia zakupu lub sprzedaży po określonej cenie. Jest to cecha, która odróżnia ETF-y od tradycyjnych funduszy inwestycyjnych. Są one najczęściej wyceniane tylko raz dziennie – na koniec trwania danej sesji giełdowej.

Można kupować ETF-y nie tylko na polskich, lecz także zagranicznych rynkach finansowych. Pozwala to uzyskać dostęp do znacznie szerszej oferty różnej klasy aktywów, a także obniżyć koszty transakcyjne i administracyjne.

Od czego zależy stopa zwrotu z inwestycji w ETF-y?

Stopa zwrotu to wskaźnik, który określa opłacalność inwestycji. W przypadku ETF-ów wpływają na nią zwłaszcza następujące czynniki:

  • rozbieżność w naśladowaniu indeksu,
  • wysokość opłat i prowizji,
  • kwota podatków od zysku i otrzymanych dywidend.

Zasady umarzania jednostek ETF

ETF publikuje każdego dnia koszyk akcji i innych instrumentów finansowych, których notowania naśladuje. Może się zdarzyć taka sytuacja, że w danym momencie większa liczba inwestorów zamierza sprzedać akcje ETF niż je kupić – występuje ich nadpodaż na rynku. Autoryzowani uczestnicy (AP) mogą je wtedy umorzyć na zasadach określonych w umowie z funduszem. Proces ten polega na zwróceniu jednostek ETF do emitenta, a następnie ich wymianie na inne aktywa funduszu. Pozwala to utrzymać cenę ETF-u.

ETF-y a tradycyjne fundusze inwestycyjne

Fundusze ETF różnią się pod wieloma względami od klasycznych funduszy inwestycyjnych. Poniższa tabela przedstawia najważniejsze różnice.

ETF-y

Fundusze inwestycyjne

Notowanie na giełdzie

Tak

Nie

Sposób zarządzania funduszem

Inwestowanie pasywne

Inwestowanie aktywne

Wycena funduszu

Według notowań giełdowych w czasie rzeczywistym

Według cen publikowanych raz dziennie – na koniec danej sesji giełdowej

Publikacja składu portfela

Każdego dnia

Zwykle raz na miesiąc lub co pół roku

Koszty zarządzania

Niższe

Wyższe

Wypłata dywidend

Zazwyczaj wypłacane inwestorom

Najczęściej reinwestowane

Płynność inwestycji

Wyższa

Niższa

Minimalna kwota inwestycji

Niższa (zwykle od kilkudziesięciu złotych)

Wyższa (najczęściej od 1000 zł)

Możliwość dywersyfikacji inwestycji

Większa

Mniejsza

Zalety funduszy inwestycyjnych ETF

Można wskazać liczne zalety inwestowania w ETF-y, które przemawiają za ich uwzględnieniem w swoim portfelu inwestycyjnym. Przyjrzyjmy się najważniejszym z nich.

Łatwy dostęp i oszczędność czasu

Aby inwestować w ETF-y, wystarczy założyć rachunek maklerski, a następnie kupić lub sprzedać wybrane fundusze w dowolnym momencie trwania sesji giełdowej. Transakcje można wygodnie i szybko zawierać na platformach online. Ze względu na sposób, w jaki działa ETF, nie trzeba poświęcać czasu na dobieranie pojedynczych aktywów do swojego portfela. Inwestor nie musi też obserwować notowań pojedynczych spółek ani analizować ich sytuacji finansowej.

Niski próg wejścia

Nie trzeba angażować sporych kwot, aby inwestować w ETF-y. Najczęściej minimalna wpłata kapitału wynosi kilkadziesiąt złotych.

Duży stopień dywersyfikacji

Fundusze ETF zapewniają dostęp do różnych klas aktywów, w tym akcji, obligacji, surowców czy nieruchomości – zarówno na polskiej giełdzie, jak i zagranicznych rynkach. Inwestor kupuje papiery wartościowe wszystkich spółek z danego indeksu, dlatego spadek notowań jednej z nich nie musi w znaczący sposób wpłynąć na opłacalność inwestycji.

Warto jednak pamiętać, że inwestowanie pieniędzy w ETF-y wiąże się z pewnym ryzykiem – nie sposób wyeliminować go całkowicie. Można utracić część zainwestowanego kapitału, np. w razie załamania się sytuacji gospodarczej czy inwestowania na rynkach wschodzących.

Stosunkowo niskie koszty zarządzania

Fundusze ETF opierają się na pasywnym inwestowaniu, dzięki czemu koszty zarządzania są znacznie niższe w porównaniu do aktywnych funduszy inwestycyjnych. Zwykle roczna prowizja jest kilkukrotnie niższa i wynosi od 0,1% do 0,4%. Warto jednak pamiętać o tym, że inwestor ponosi opłatę za każdą transakcję zakupu lub sprzedaży – najczęściej kilkanaście złotych.

Wysoka transparentność i elastyczność inwestycji

Większość ETF-ów codziennie publikuje skład portfela oraz aktualne ceny na podstawie notowań giełdowych. Dzięki temu inwestor może szybko reagować na zmieniającą się sytuację rynkową i optymalizować swój portfel inwestycyjny.

Duża płynność inwestowania

Jeśli ETF notowany na giełdzie straci na wartości, wtedy można w dowolnym momencie podjąć decyzję o sprzedaży swoich akcji ETF.

Możliwość otrzymywania dywidend

Niektóre ETF-y zakładają cykliczną wypłatę (w formie dywidend) części zysków spółek wchodzących w skład danego indeksu. Dywidendy mogą być również reinwestowane, lecz dzieje się to znacznie rzadziej.

Szansa na długoterminowe zyski

W długoterminowej perspektywie pasywne fundusze ETF zwykle zapewniają wyższą stopę zwrotu w porównaniu do funduszy zarządzanych aktywnie.

Zalety i wady ETF-ów – zestawienie

Zalety ETF-ów

  • Niskie opłaty za zarządzanie funduszem.
  • Prowizja za każdą transakcję – zwykle co najmniej kilkanaście złotych.
  • Duży stopień dywersyfikacji portfela.
  • Podatek od zysków i wypłacanych dywidend.
  • Wysoka płynność inwestycji.
  • Ryzyko niedokładnego odwzorowania indeksu.
  • Możliwość inwestowania w ETF-y na polskiej GPW i zagranicznych rynkach.
  • Ryzyko walutowe – dotyczy inwestycji na rynkach zagranicznych.
  • Duża transparentność pod względem składu portfela i wartości aktywów.
  • Ryzyko rynkowe – możliwość poniesienia strat finansowych w razie pogorszenia sytuacji gospodarczej.
  • Oszczędność czasu.
  • Łatwość zakupu i sprzedaży funduszy.
  • Możliwość otrzymywania dywidend.
  • Niski próg wejścia.
  • Możliwość uzyskiwania długoterminowych zysków.

Wady ETF-ów

  • Prowizja za każdą transakcję – zwykle co najmniej kilkanaście złotych.
  • Duży stopień dywersyfikacji portfela.
  • Podatek od zysków i wypłacanych dywidend.
  • Wysoka płynność inwestycji.
  • Ryzyko niedokładnego odwzorowania indeksu.
  • Możliwość inwestowania w ETF-y na polskiej GPW i zagranicznych rynkach.
  • Ryzyko walutowe – dotyczy inwestycji na rynkach zagranicznych.
  • Duża transparentność pod względem składu portfela i wartości aktywów.
  • Ryzyko rynkowe – możliwość poniesienia strat finansowych w razie pogorszenia sytuacji gospodarczej.

Planowanie strategii inwestycyjnej w ETF-ach

Inwestowanie pasywne w ETF-ach warto poprzedzić opracowaniem przemyślanej strategii. Powinna ona uwzględniać m.in.:

  • poziom ryzyka, jaki jest w stanie zaakceptować inwestor,
  • wysokość budżetu przeznaczonego na inwestycję,
  • zakładaną perspektywę czasową inwestycji,
  • cele inwestycyjne – w tym spodziewaną stopę zwrotu.

Ważne jest, aby aktywa funduszu pozwalały zbudować odpowiednio zdywersyfikowany portfel. Pomoże w tym szczegółowa analiza danego indeksu – można w tym celu zapoznać się z informacjami w arkuszu informacyjnym danego ETF-u.

Czy inwestowanie w ETF się opłaca?

ETF-y mogą być atrakcyjną formą inwestowania zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych inwestorów. Warto rozważyć ich zakup m.in. w następujących przypadkach:

  • zamiar inwestowania długoterminowego,
  • poszukiwanie inwestycji z niskimi kosztami zarządzania,
  • dysponowanie niedużym kapitałem na inwestycje,
  • niewystarczająca wiedza lub brak czasu na monitorowanie notowań giełdowych i analizowanie rynku,
  • poszukiwanie mniej ryzykownej formy inwestycji niż akcje,
  • potrzeba zdywersyfikowania swojego portfela inwestycyjnego,
  • chęć inwestowania na dużych rynkach zagranicznych.

Inwestowanie w ETF-y może być mniej korzystne dla osób, które dokonują częstych transakcji zakupu i sprzedaży – zwłaszcza na małe kwoty. W takim przypadku opłacalność inwestycji spada z powodu kosztów transakcyjnych.

ETF-y nie są też wskazanym rozwiązaniem w razie niskiej akceptacji ryzyka. Można wtedy wybrać bezpieczniejsze instrumenty finansowe – np. lokaty i konta oszczędnościowe. Inwestor nie musi się obawiać utraty kapitału, ponieważ depozyty bankowe chroni system gwarantowania depozytów. Jeśli dany bank ogłosi upadłość, wtedy klient otrzyma zwrot swojego kapitału – do limitu 100 tys. EUR lub równowartości tej kwoty w walucie krajowej (np. złotówkach).

Źródła:

https://www.sii.org.pl/17743/aktualnosci/badania-i-rankingi/kim-jest-polski-inwestor-indywidualny-i-co-ma-w-portfelu-obi-2024.html [dostęp 20.01.2025]

https://www.bankier.pl/wiadomosc/ETF-y-pod-strzechy-Ta-forma-inwestycji-zasluguje-na-znacznie-wieksza-popularnosc-8863311.html [dostęp 20.01.2025]

https://jakoszczedzacpieniadze.pl/jak-inwestowac-etf-usa-zagraniczne [dostęp 20.01.2025]