Gdzie inwestować pieniądze – powody i co wziąć pod uwagę?

Strona główna > Poradnik inwestowania > Gdzie inwestować pieniądze?

Jak wynika z raportu Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami, tylko co czwarty pełnoletni Polak deklaruje posiadanie wystarczającej wiedzy, aby inwestować pieniądze. Jeszcze mniejszy odsetek (20%) korzysta z produktów inwestycyjnych.

Sprawdźmy, jakie formy inwestycji są dostępne i gdzie inwestować pieniądze w zależności od różnych czynników.

Można wyróżnić kilka podstawowych zasad dla początkujących inwestorów. Aby zacząć inwestować, warto w pierwszej kolejności:

• spłacić wszystkie długi konsumenckie (np. pożyczki chwilówki i limity na kartach kredytowych);
• zwiększyć swoje regularne przychody – powinny one przewyższać wydatki;
• zbudować awaryjny fundusz w wysokości kilku tysięcy złotych na wypadek nieprzewidzianych wydatków – jak naprawy samochodu czy sprzętu AGD;
• stworzyć poduszkę bezpieczeństwa – rezerwę finansową, która zapewni utrzymanie przez co najmniej 6 miesięcy bez żadnych przychodów, np. w razie utraty pracy. Taki kapitał pozwala uniknąć straty spowodowanej koniecznością wyjścia z inwestycji w niekorzystnym momencie;
• prowadzić budżet domowy i zacząć oszczędzać – aby gromadzić nadwyżki finansowe z przeznaczeniem na inwestycje.

W przypadku początkujących osób niezbędna jest odpowiednia strategia inwestycyjna. Należy określić w niej m.in.:

• realne i mierzalne cele finansowe – np. odłożenie 20 tys. złotych na edukację dziecka czy 200 tys. złotych na zakup mieszkania;
• czasowy horyzont inwestycyjny – konkretny czas, w którym zamierzamy osiągnąć swój cel finansowy;
• poziom ryzyka, jaki inwestor jest w stanie zaakceptować – w tym maksymalną stratę kapitału;
• zasady wyjścia z inwestycji – zarówno w przypadku zysków, jak i strat;
• planowaną strukturę portfela inwestycyjnego – udział w nim poszczególnych instrumentów finansowych;
• oczekiwaną stopę zwrotu – z uwzględnieniem opłat, prowizji, prognozowanej inflacji oraz podatku od zysków kapitałowych.

Na początku swojej przygody z inwestowaniem warto także pamiętać o tym, aby inwestować tylko te pieniądze, których ewentualna strata nie byłaby zbyt bolesna. Nie powinny być to więc środki na podstawowe potrzeby, edukację dziecka czy oszczędności na emeryturę.

Ważną zasadą dla początkujących inwestorów jest również to, aby nie działać pod wpływem emocji i nie podejmować zbyt pochopnych, ryzykownych decyzji inwestycyjnych. Trzeba pamiętać, że okresowe wahania wartości inwestycji są czymś całkowicie normalnym. Najlepiej inwestować pieniądze jedynie w te instrumenty finansowe, których działanie dobrze rozumiemy. Warto więc regularnie poszerzać swoją wiedzę i analizować rynek.

Istnieje wiele rodzajów inwestycji, które różnią się m.in. pod względem ryzyka i możliwej do uzyskania stopy zwrotu.

Inwestor może ulokować pieniądze w papiery wartościowe – w tym zwłaszcza akcje i obligacje.

Akcje

Doświadczony inwestor może zdecydować się na samodzielne inwestowanie w akcje, które należą do najbardziej ryzykownych instrumentów finansowych. Aby zajmować się takimi inwestycjami, należy zdobyć sporą wiedzę i doświadczenie. Tego typu papiery wartościowe w związku z dużym ryzykiem przynoszą znaczące zyski. Można inwestować w akcje spółek notowanych na giełdzie papierów wartościowych. W tym celu niezbędne jest założenie rachunku maklerskiego w domu maklerskim licencjonowanym przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF).

Inwestowanie w akcje pozwala zakupić udziały w danej spółce. Inwestor zarabia na wzroście kursów, a jednocześnie uczestniczy w podziale wypracowanych przez daną firmę zysków – również w formie dywidendy. Może jednak stracić swój kapitał, jeśli spadnie wartość spółki. Dochodzi do tego np. wtedy, gdy rynek akcji załamuje się z powodu kryzysu finansowego.

Obligacje skarbowe i korporacyjne

Do papierów wartościowych należą również obligacje, czyli dłużne instrumenty finansowe. Ich nabywca pożycza emitentowi swój kapitał na określony czas, a w dniu zapadalności otrzymuje z powrotem jego nominalną wartość. Zysk stanowią również należne odsetki – wypłacane cyklicznie lub na koniec inwestycji. Obligacje w odróżnieniu od akcji nie pozwalają uzyskać udziałów w spółce.

Inwestor może wybrać obligacje skarbu państwa lub obligacje korporacyjne. W przypadku obligacji korporacyjnych można zapewnić sobie wyższe zyski, lecz jednocześnie inwestowanie w nie naraża na większe ryzyko. Obligacje skarbowe są bezpieczniejsze, ponieważ ich wypłatę gwarantuje Skarb Państwa całym swoim majątkiem. Szczególnym rodzajem takich papierów są indeksowane obligacje antyinflacyjne, które chronią kapitał przed wysoką inflacją.

Fundusze inwestycyjne pozwalają inwestować jednocześnie w różne aktywa na krajowych i zagranicznych rynkach finansowych – w tym akcje, obligacje i inne instrumenty. Dzięki temu portfel inwestycyjny jest odpowiednio zdywersyfikowany, co pozwala ograniczyć ryzyko. Zarządzają nim licencjonowani specjaliści, którzy reprezentują określone Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (TFI).

Inwestor nie musi samodzielnie analizować raportów rynku czy raportów finansowych spółek. Może inwestować w jednostki uczestnictwa nawet niewielkie kwoty, zwykle od 100 zł. Środki należy wpłacać bezpośrednio na konto funduszy, bez konieczności zakładania rachunku maklerskiego.

Istotnym minusem funduszy inwestycyjnych są jednak wysokie opłaty za zarządzanie portfelem inwestycyjnym. Istnieje także ryzyko częściowej utraty zainwestowanego kapitału, ponieważ stopa zwrotu zależy od rynkowej wartości aktywów.

Są to pasywne fundusze inwestycyjne, które dążą do jak najdokładniejszego odwzorowania wyników określonego indeksu rynkowego. Do portfela inwestorów trafia gotowy katalog akcji i innych nienotowanych na giełdzie papierów wartościowych. Dzięki temu opłaty za zarządzanie aktywami są stosunkowo niskie. Fundusze indeksowe mają tę samą cenę dla sprzedających i kupujących.

ETF-y są również rodzajem funduszy pasywnych, które ograniczają się do rynku akcji spółek notowanych na giełdzie i naśladują giełdowe indeksy. Ich specyficzną cechą jest wycena w czasie rzeczywistym według aktualnych notowań na giełdzie. Inwestorzy muszą założyć rachunek maklerski. Mają następnie wpływ na wybór najkorzystniejszego momentu zakupu i sprzedaży.

ETF-y podobnie jak inne fundusze inwestycyjne pozwalają zdywersyfikować portfel inwestycyjny, dzięki inwestowaniu w akcje wielu spółek. ETF-y pobierają niższe opłaty za zarządzanie niż klasyczne fundusze, lecz inwestor płaci prowizję maklerską za każdą zawartą transakcję.

Osoby, które dysponują dużym kapitałem, mogą zainwestować w nieruchomości mieszkalne lub komercyjne. Jest to długoterminowa forma inwestycji, która pozwala osiągnąć stabilny przychód poprzez wynajem. Jednocześnie inwestor może po czasie sprzedać nieruchomość z zyskiem.

Jedną ze strategii inwestycyjnych jest flipping, który polega na zakupie mieszkania w okazyjnej cenie, jego wyremontowaniu w celu podniesienia wartości, a następnie sprzedaży z dużym zyskiem.

Inwestowanie w nieruchomości wymaga sporego kapitału z przeznaczeniem na wkład własny. Zwykle niezbędne jest więc sfinansowanie inwestycji za pomocą kredytu. Jednocześnie ta forma inwestowania cechuje się ryzykiem niskiej płynności.

Inwestycje alternatywne polegają na nabyciu aktywów w fizycznej formie. Ich wartość nie jest więc uzależniona od notowań giełdowych. Można zainwestować pieniądze m.in. w złoto, srebro i inne metale szlachetne, a także w dzieła sztuki.

Zaletą tego typu inwestycji jest ich duży potencjał do wzrostu w długoterminowej perspektywie. Fizyczna postać może stanowić dobre zabezpieczenie na wypadek kryzysu gospodarczego czy wojny. Do wad inwestycji alternatywnych można natomiast zaliczyć m.in. stosunkowo niską płynność, konieczność przechowywania i odpowiedniego zabezpieczenia przedmiotów czy potrzeba posiadania specjalistycznej wiedzy, aby ustalić ich faktyczną wartość rynkową.

Osoby, które nie akceptują wysokiego ryzyka inwestycji, mogą ulokować swój kapitał w depozytach bankowych, przeznaczonych do oszczędzania pieniędzy. Zarówno konta oszczędnościowe, jak i lokaty są bezpieczne, ponieważ środki podlegają ochronie w ramach systemu gwarantowania depozytów. Nawet w razie upadłości banku klient otrzyma zwrot do 100 tys. EUR lub równowartości tej kwoty w lokalnej walucie.

Oszczędzający wpłaca dowolną kwotę i w dowolnym momencie może dopłacać dodatkowe środki. Jest to rodzaj depozytu bezterminowego, dlatego nie istnieje ściśle określony termin zakończenia oszczędzania na koncie oszczędnościowym. Zazwyczaj bezpłatnie można zrealizować jeden przelew wychodzący w każdym miesiącu – za każdy kolejny bank pobiera opłatę.

Konto oszczędnościowe zakłada zmienne oprocentowanie, które może wzrastać lub spadać w zależności od aktualnych poziomów stóp procentowych. Zazwyczaj obowiązuje okresowa kapitalizacja, np. miesięczna lub kwartalna, co pozwala zarabiać więcej dzięki efektowi procentu składanego.

Lokaty terminowe są natomiast terminowymi depozytami. Zwykle można je założyć na okres 1 miesiąca, 3 miesięcy, 6 miesięcy lub roku. Oprocentowanie lokat jest stałe, dlatego nie zmienia się w całym okresie oszczędzania. Klient wpłaca jednorazowy depozyt i nie ma możliwości, aby dopłacać dodatkowe środki. Kapitalizacja odsetek zwykle następuje dopiero z dniem zapadalności. Wcześniejsze zamknięcie lokaty jest możliwe, lecz skutkuje utratą odsetek.

Poszukajmy teraz odpowiedzi na pytanie, jak inwestować pieniądze w zależności od akceptowanego ryzyka, oczekiwanego zysku oraz horyzontu czasowego inwestycji.

Inwestować długoterminowo można w różne aktywa, w tym zwłaszcza nieruchomości, metale szlachetne i papiery wartościowe.

Do krótkoterminowych form inwestycji zaliczają się m.in. akcje, niektóre rodzaje obligacji, flipping nieruchomości oraz lokaty i konta oszczędnościowe.

Dla inwestujących, który chcą uzyskać wyższe zyski, a zarazem akceptują spore ryzyko, przeznaczone są przede wszystkim akcje, ETF-y i obligacje korporacyjne.

W przypadku początkujących osób wskazane jest inwestowanie niewielkich kwot, aby stopniowo nabierać doświadczenia i nie ryzykować dużych strat. Najlepiej jest inwestować małe kwoty w poszerzanie swojej wiedzy finansowej – warto np. przeznaczyć je na zakup książek czy kursów. Następnie można ulokować kapitał w instrumenty, które dopuszczają niewielkie wpłaty – obligacje, ETF-y czy fundusze inwestycyjne.

Do bezpiecznych inwestycji zaliczają się zwłaszcza depozyty bankowe, obligacje skarbowe, nieruchomości oraz metale szlachetne.

Jeśli inwestorowi zależy na dywersyfikacji swojego portfela inwestycyjnego, może skorzystać z funduszy inwestycyjnych, w tym ETF-ów i funduszy indeksowych.

Gdzie warto inwestować pieniądze w 2024? Czy istnieją całkowicie bezpieczne inwestycje? Odpowiedź na to pytanie może być tylko jedna – nie istnieją. Należy pamiętać, że z każdą z nich wiąże się pewne ryzyko inwestycyjne. Warto wziąć pod uwagę zwłaszcza:

• ryzyko rynkowe – związane z wahaniami notowań wartości aktywów;
• ryzyko niewypłacalności – polega na możliwości utraty przez emitenta zdolności do wypłaty odsetek, wykupienia obligacji albo innych instrumentów dłużnych;
• ryzyko stopy procentowej – może wpłynąć na zmianę wysokości oprocentowania;
• ryzyko płynności – dotyczy braku możliwości szybkiego zbycia aktywów w korzystnej cenie.

Źródła:

https://www.izfa.pl/sites/default/files/2023-10/raport-z-badnia-polakow-pod-wzgledem-postaw-wobec-oszczedzania-i-inwestowania.pdf [dostęp 06.12.2024]

https://jakoszczedzacpieniadze.pl/elementarz-inwestora [dostęp 06.12.2024]

https://subiektywnieofinansach.pl/category/cykle-partnerskie/akcja-inwestowanie [dostęp 06.12.2024]

https://marciniwuc.com/w-co-inwestowac [dostęp 06.12.2024]