Co to jest rentowność i jak ocenić ją w kontekście inwestycji?

Strona główna > Poradnik inwestowania > Czym jest rentowność inwestycji?

Każda inwestycja – również ta w instrumenty finansowe, może zapewnić zysk, lecz zarazem wiąże się z określonym ryzykiem. Im wyższa jest przeciętna rentowność danej inwestycji, tym większe prawdopodobieństwo utraty zainwestowanego kapitału. Występuje ono zwłaszcza w przypadku aktywów o największym potencjale generowania zysków, takich jak akcje, obligacje korporacyjne czy fundusze inwestycyjne. Aby uniknąć strat, warto na bieżąco analizować wartość wskaźników rentowności. Sprawdźmy, czym jest rentowność, jakie są jej rodzaje, a także jakimi wskaźnikami należy się posługiwać, aby ją zmierzyć.

Rentowność to miara, za pomocą której można określić efektywność inwestycji lub zasobów wykorzystywanych przez inwestujących. Pokazuje stopień opłacalności finansowej danego przedsięwzięcia. Dzięki analizie rentowności można dowiedzieć się, jaki jest wyrażony procentowo stosunek zysków względem poniesionych kosztów.

Próg rentowności to graniczna wartość, która określa zerowy wynik finansowy firmy lub indywidualnego inwestora. Oznacza sytuację, kiedy koszty zmienne pokrywają koszty stałe prowadzenia działalności lub inwestycji. Nie powstaje więc wtedy zysk ani strata.

Próg rentowności można obliczyć na kilka różnych sposobów, w zależności od tego, czy chcemy uzyskać wynik procentowy, wartościowy lub ilościowy.

Wartościowy próg rentowności = próg ilościowy (koszty stałe/marża jednostkowa) x cena

Procentowy próg rentowności = próg ilościowy/prognozowany popyt x 100%

Ilościowy próg rentowności = koszty stałe/marża jednostkowa (cena – koszt jednostkowy zmienny)

Skoro już wiemy, co to jest rentowność i w jaki sposób można wyznaczyć jej próg, przejdźmy teraz do omówienia podstawowych rodzajów rentowności.

Rentowność ekonomiczna (rentowność aktywów) określa stosunek zysków netto względem posiadanych aktywów (trwałych i obrotowych). Wyznacza więc nie tylko zdolność do generowania zysków, lecz także efektywnego wykorzystywania własnych zasobów. Z tego powodu banki i inne instytucje weryfikują rentowność ekonomiczną przed udzieleniem finansowania. Chcą w ten sposób sprawdzić, czy inwestor będzie w stanie terminowo regulować swoje zobowiązania.

Jest to rentowność kapitału własnego. Pozwala ocenić, czy podmiot potrafi zarządzać posiadanym kapitałem w taki sposób, aby generować zyski. Służy do określania, w jakiej kondycji finansowej znajduje się dany podmiot i jak duży ma potencjał do rozwoju. Wynik analizy rentowności pokazuje relację zysku do kapitału własnego. Jeśli jest wysoki, wtedy podmiot może łatwiej przyciągnąć inwestorów.

Rentowność sprzedaży służy do analizy, jaką część przychodów z transakcji sprzedażowych można uznać za zysk netto podmiotu po uwzględnieniu wszystkich kosztów operacyjnych. Jest przydatnym narzędziem do wyznaczania wysokości marży oraz oceny konkurencyjności rynkowej danej działalności.

Pozwala określić, jak wysoka jest stopa zwrotu z inwestycji po uwzględnieniu wszystkich nakładów, podatków i innych kosztów związanych z danym podmiotem. Wysoka rentowność inwestycji oznacza, że inwestor dobrze wykorzystał kapitał – trafnie dobrał źródło inwestycji i osiągnął zysk, który znacząco przewyższył nakłady.

Najczęściej wysoka spodziewana rentowność inwestycji oznacza jednocześnie spore ryzyko utraty kapitału z powodu niewypłacalności firmy. Dotyczy to np. papierów wartościowych, kiedy podmiot emitujący musi zaoferować wyższe potencjalne odsetki, dywidendę czy inną formę wynagrodzenia lub dodatkowe zabezpieczenie, aby przyciągnąć inwestorów.

Analiza wskaźnikowa podmiotu pozwala ocenić skuteczność działań inwestycyjnych danego podmiotu, a tym samym jego zdolność do generowania zysku. Dzięki uzyskiwanym wnioskom można na bieżąco korygować decyzje inwestycyjne, aby przyczyniały się do dynamicznego rozwoju biznesu. Warto porównywać ze sobą dane z tych samych okresów, np. miesiąc do miesiąca czy rok do roku, a także odnosić je do wyników konkurencji.

Rentowność podmiotu można rozpatrywać z kilku różnych perspektyw:

• rodzaju świadczonych usług i określonych kategorii produktowych,
• realizowanych projektów,
• grup klientów,
• całego podmiotu.

Działające efektywnie podmioty wykorzystują w wydajny sposób swoje zasoby i zainwestowany kapitał. Pozytywny wynik analizy rentowności wskazuje m.in. na dobrą kondycję, zdolność do terminowego regulowania zobowiązań czy optymalizacji kosztów.

Istnieją różne wskaźniki, które pozwalają ocenić efektywność inwestycji. Aby wyliczyć wartość wskaźnika, należy posłużyć się określonym wzorem.

Wskaźnik ROS (ang. Return on Sales) pozwala określić, jak duża jest rentowność netto sprzedaży z uwzględnieniem kosztów operacyjnych.

ROS = zysk netto/przychody ze sprzedaży x 100%

Wskaźnik ROA (ang. Return on Assets) to wskaźnik rentowności aktywów, czyli zdolności do efektywnego wykorzystania swoich zasobów.

ROA = zysk netto/wartość aktywów x 100%

Wskaźnik ROE (ang. Return on Equity) mierzy rentowność kapitału własnego. Pozwala dowiedzieć się, w jakim stopniu firma wykorzystuje go do generowania zysku netto.

ROE = zysk netto/kapitał własny x 100%

ROI (ang. Return on Investment) to wskaźnik, który określa zwrot z inwestycji wyrażony w procentach po uwzględnieniu wszystkich kosztów związanych z inwestycją.

ROI = zysk netto/całkowite koszty inwestycji x 100%

Rentowność podmiotu zależy od wielu czynników – zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Zaliczają się do nich m.in.:

• koniunktura gospodarcza – łatwiej można uzyskać duży zwrot z inwestycji w okresie szybkiego rozwoju gospodarczego na rynkach krajowych i międzynarodowych.
• cykl produkcyjny – w przypadku długiego cyklu produkcji rentowność zazwyczaj jest wyższa,
• sposoby finansowania inwestycji – inwestujący może skorzystać zarówno z własnych środków, jak i zewnętrznych źródeł, np. kredytu czy leasingu,
• wielkość podmiotu,
• branża,
• strategia cenowa i marketingowa,
• polityka finansowa przedsiębiorstwa.

Aby zwiększyć rentowność inwestycji, warto systematycznie monitorować wartość wskaźników i na bieżąco wprowadzać zmiany w strukturze inwestycji. Do wzrostu efektywności może przyczynić się także optymalizacja kosztów, zmiany w polityce cenowej czy bardziej przemyślany dobór źródeł finansowania inwestycji.