Jak obliczyć zysk z lokaty i odsetki? Wzór i porady

Strona główna > Poradnik oszczędzania > Jak obliczyć zysk z lokaty i odsetki?

Lokaty bankowe pozwalają zarabiać pieniądze dzięki naliczanym przez bank odsetkom. Jest to bezpieczny sposób lokowania oszczędności, który zapewnia co najmniej częściową ochronę przed inflacją. W artykule wyjaśniamy, jak obliczyć odsetki od lokaty i od czego zależy potencjalny zysk oszczędzającej osoby.

Aby obliczyć zysk z lokaty bankowej, nie wystarczy pomnożyć kwoty depozytu przez oprocentowanie obowiązujące w danym banku. Na ostateczną kwotę odsetek wpływa także wiele innych czynników, które należy wziąć pod uwagę.

Oprocentowanie nominalne to wartość, którą banki podają w ofercie swoich lokat oraz innych depozytów. Stanowi podstawę do naliczania odsetek, lecz nie bierze pod uwagę okresowej kapitalizacji, podatku Belki ani inflacji.

Oprocentowanie lokaty zwykle jest stałe w całym okresie oszczędzania. Tylko niektóre banki oferują naliczanie odsetek na podstawie oprocentowania zmiennego, które jest typowe dla kont oszczędnościowych. Stopa procentowa może być wtedy różna (wyższa lub niższa) w poszczególnych okresach lokowania środków – na przykład w zależności od decyzji Rady Polityki Pieniężnej Narodowego Banku Polskiego: zawsze upewnij się, że dokładnie czytasz warunki umowy w przypadku produktów z oprocentowaniem zmiennym.

Lokaty zapewniają najczęściej bardziej atrakcyjne oprocentowanie niż konta oszczędnościowe. Stopa procentowa zależy m.in. od zakładanego okresu oszczędzania – zazwyczaj wyższe odsetki można uzyskać na depozytach krótkoterminowych, np. lokatach 1-miesięcznych i 3-miesięcznych. Banki oferują klientom szczególnie wysoką stawkę w ramach promocji. Lokata terminowa może być wtedy objęta nawet o kilka procent wyższym oprocentowaniem w porównaniu do standardowej oferty.

Zysk na danej lokacie bankowej zależy także od początkowej kwoty depozytu. Im więcej oszczędzająca osoba wpłaci, tym wyższe będzie mogła wypracować odsetki. Lokaty terminowe najczęściej są objęte maksymalnym limitem wpłaty – zwykle wynosi on od kilkunastu do kilkuset tysięcy złotych.

W większości banków obowiązuje też minimalna kwota lokaty bankowej, np. 1000 zł lub 500 zł. Inaczej jest w Raisin, który umożliwia wpłaty depozytów już od 1 zł, co zapewnia dużą elastyczność oszczędzania.

Okres lokaty może być różny – najpopularniejsze są depozyty 1-miesięczne, 3-miesięczne, 6-miesięczne oraz roczne. Bank wypłaci odsetki na podstawie faktycznej liczby dni lokowania środków na rachunku. Warto pamiętać, że niektóre miesiące są krótsze, a inne dłuższe. Zysk z lokaty może więc zależeć od tego, kiedy klient zdecyduje się na wpłatę zgromadzonego kapitału.

W większości przypadków oszczędzający straci wszystkie wypracowane odsetki, jeśli zerwie lokatę przed czasem. Otrzyma wtedy wyłącznie te środki finansowe, które wpłacił do banku. Można też znaleźć na rynku oferty, które zakładają częściową utratę odsetek w razie przedwczesnego zakończenia oszczędzania.

Banki podają oprocentowanie lokat w skali roku. Oznacza to, że w celu obliczenia zysku należy wziąć pod uwagę liczbę dni trwania lokaty w stosunku do liczby dni w danym roku – 365 lub 366. Wyniki będą więc nieco inne w roku zwykłym i przestępnym.

W przypadku większości depozytów terminowych odsetki naliczane są jednorazowo dopiero na koniec okresu trwania lokaty. Znacznie rzadziej można spotkać oferty, które zakładają okresową kapitalizację – np. miesięczną czy kwartalną. Częstsze naliczanie odsetek pozwala uzyskać większy końcowy zysk, ponieważ bank dolicza do salda wypracowywane na bieżąco odsetki.

Zysk z lokaty zostanie zmniejszony o zryczałtowany podatek dochodowy od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki) dla osób fizycznych w wysokości 19% od kwoty odsetek. Przedmiotem opodatkowania tego rodzaju są także inne instrumenty finansowe, w tym papiery wartościowe i fundusze inwestycyjne.

Zazwyczaj klient nie musi samodzielnie wyliczać kwoty podatku, odprowadzać do urzędu skarbowego ani rozliczać w deklaracji podatkowej – bank automatycznie pobierze należność i dopilnuje wszystkich formalności. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy klient założył lokatę terminową za granicą. Powinien wtedy samodzielnie odprowadzić podatek do urzędu skarbowego i uwzględnić dochód uzyskany z odsetek w rocznym zeznaniu podatkowym.

Więcej na temat informacji podatkowych można znaleźć w naszym artykule.

W przypadku lokat ominięcie podatku Belki w naszym kraju nie jest możliwe. Oszczędzająca osoba może go natomiast uniknąć, jeśli wpłaci środki na Indywidualne Konto Emerytalne (IKE), będzie oszczędzać przez co najmniej 5 lat i nie wypłaci zgromadzonego kapitału przed ukończeniem 60. roku życia.

Aby wyliczyć kwotę odsetek brutto (przed opodatkowaniem), można zastosować poniższy wzór:

Odsetki brutto = P x R x (t/T)

Gdzie:

P – kwota lokaty (wpłaconego kapitału)

R – oprocentowanie nominalne

t – faktyczna liczba dni oszczędzania na lokacie

T – rzeczywista liczba dni w roku kalendarzowym (365 lub 366)

Jeśli klient wniósł depozyt w kwocie 20 tys. zł na lokacie oprocentowanej na 4% w skali roku i lokował środki przez 90 dni, wtedy odsetki brutto wyniosą:

20 000 x 0,04 x (90/365) = 197,26 zł

Obliczanie zysku z lokaty, która trwała dokładnie rok, jest jeszcze prostsze. Wystarczy w tym przypadku pomnożyć kwotę lokaty przez stawkę oprocentowania, np.:

Odsetki brutto = 20 000 x 0,04 = 800 zł

Zysk netto oznacza kwotę odsetek po odjęciu podatku Belki (19%). Jeśli wyniosły one 197,26 zł, wtedy ostateczny zysk z uwzględnieniem opodatkowania to 159,78 zł.

Zysk netto = zysk brutto x 0,81%

Jak obliczyć realny zysk z lokaty po odliczeniu podatku Belki oraz uwzględnieniu inflacji? Można w tym celu skorzystać z poniższego wzoru:

Zysk realny = [(1 + Zysk netto) / (1 + Wskaźnik inflacji)] – 1

Przyjmijmy, że zysk po opodatkowaniu podatkiem Belki wyniósł 8%, a inflacja 10%. W takim przypadku oszczędzający realnie straci na lokacie 1,82%.

Zysk realny = [(1+0,08) / (1+0,1) – 1 = (1,08/1,1)] – 1 = -1,82%

Odsetki złożone najczęściej dotyczą kont oszczędnościowych, lecz także niektórych lokat, które zakładają okresową kapitalizację. Obliczenie zysku z lokaty jest w tym przypadku bardziej skomplikowane.

Wzór na odsetki złożone jest następujący:

Odsetki złożone = P x (1 + r/n) nt – P

Gdzie:

P – kwota kapitału początkowego

r – nominalne oprocentowanie lokaty

n – liczba okresów kapitalizacji w roku

t – rzeczywisty czas inwestycji (w latach)

Przykład:

Jeśli zainwestujemy 20 000 zł na koncie oszczędnościowym z nominalnym oprocentowaniem 4% w skali roku oraz z miesięczną kapitalizacją, a będziemy oszczędzać w roku nieprzestępnym przez 73 dni, wtedy odsetki wyniosą:

Odsetki złożone = 20 000 x (1 + 0,04/12)12x0,2 – 20 000 = 161,28 zł

Można znacznie prościej i szybciej oszacować odsetki od zgromadzonego kapitału przy użyciu internetowego kalkulatora lokat, np. na stronie banku.

Jak obliczyć zysk z lokaty? Wystarczy wskazać w odpowiednich polach kwotę depozytu, oprocentowanie nominalne, częstotliwość kapitalizacji odsetek oraz okres oszczędzania. Kalkulator lokat bankowych automatycznie wylicza zysk netto i brutto, a także wskazuje kwotę podatku od dochodów kapitałowych.

Warto jednak najpierw upewnić się, jak działa kalkulator lokat – zwłaszcza jeśli jest on dostępny w innym miejscu niż na stronie banku, do którego chcemy wpłacić pieniądze. Rozbieżności nieraz wynikają z przyjęcia nieprecyzyjnych założeń, np. że miesiąc ma 30 dni, a rok 360 dni (metoda 30/360), podczas gdy bank bierze pod uwagę rzeczywiste okresy (metoda ACT/ACT).