Średnie oszczędności i średnie wynagrodzenie w Polsce według wieku

Strona główna > Poradnik oszczędzania > Średnie oszczędności i wynagrodzenie w Polsce

Oszczędzanie pieniędzy jest ważnym elementem planowania budżetu domowego. Pozwala zgromadzić środki na dowolny cel – np. niespodziewane wydatki, wakacje, przyjemności, mieszkanie czy zakup różnych produktów. Zapewnia także poczucie bezpieczeństwa na wypadek utraty pracy czy innego źródła dochodu.

Sprawdźmy, ile Polacy średnio odkładają i w jaki sposób przechowują swoje oszczędności, a także jakie jest przeciętne wynagrodzenie w kraju oraz w jaki sposób wiek czy wysokość zarobków wpływają na skłonność do oszczędzania.

Dane GUS (kwiecień 2024) wskazują, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie w Polsce wynosi 8323 zł brutto, czyli 6004 zł netto. W żadnym z ostatnich dziesięciu lat nie nastąpił spadek, lecz średnia krajowa systematycznie rośnie – od 2014 do 2023 roku zwiększyła się o 87% (3464,15 zł).

Szczególnie szybki wzrost płac następuje od 2021 roku, na co znaczący wpływ ma presja płacowa związana m.in. z wysoką inflacją. Dane GUS oprócz wynagrodzeń zasadniczych uwzględniają pozostałe zarobki, w tym premie, nagrody, kwoty odpraw emerytalnych czy dodatki z tytułu przepracowanych godzin nadliczbowych, pracy w niedzielę czy w porze nocnej.

Średnie wynagrodzenie w Polsce w dużym stopniu jest skorelowane z wiekiem pracowników. Najwyższe zarobki dotyczą osób, które znajdują się w przedziale wiekowym 35-54 lata. Najmniej zarabiają z kolei ludzie młodzi (24 lata i mniej), którzy dopiero wchodzą na rynek pracy. W dalszym ciągu kobiety osiągają niższe zarobki w porównaniu do mężczyzn – różnice są największe wśród zatrudnionych w wieku od 35 do 54 lata.

Najnowsze dane Polskiego Funduszu Rozwoju (październik 2024) wskazują, że Polacy przechowują na depozytach bankowych niespełna 900 mln zł – jest to najwyższy poziom w historii danych gromadzonych przez PFR.

Jak wynika z badania „Barometr oszczędności 2023” przeprowadzonego na zlecenie Krajowego Rejestru Długów, aż 78% Polaków oszczędza pieniądze. Na zbliżony odsetek oszczędzających (82,2%) wskazuje raport „Postawy Polaków wobec oszczędzania” z badań Instytutu Finansów. Spora część badanych (21,8%) odpowiada także, że nie odłożyła żadnych pieniędzy.

Wyniki badania „Postawy Polaków wobec oszczędzania” określają także kwoty, jakie gospodarstwa domowe w Polsce są w stanie odkładać każdego miesiąca. Najczęściej polskie rodziny oszczędzają niewielkie sumy – do 1000 zł. Między 1000 a 5000 zł miesięcznie odkłada co trzecie gospodarstwo domowe w Polsce.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z badania Instytutu Finansów „Postawy Polaków wobec oszczędzania”

Skłonność Polaków do oszczędzania w dużym stopniu zależy od wysokości osiąganego wynagrodzenia. Gospodarstwa domowe zarabiające od 2 500 zł do 5 000 zł są w stanie odkładać co miesiąc nieco ponad 17% swoich dochodów netto. Najbardziej majętne rodziny (dochód od 15 000 do 20 000 zł) oszczędzają natomiast przeszło 22%.

Źródło: Raport z badania Instytutu Finansów„Postawy Polaków wobec oszczędzania”

Zgodnie z raportem „Postawy Polaków wobec oszczędzania”, przeciętny Polak najczęściej gromadzi oszczędności na nieprzewidziane wydatki (59,9%), wyjazdy wakacyjne (37,8%) oraz na zakup samochodu lub sprzętów domowych (23,1%). Rzadziej odkłada się pieniądze na spłatę kredytów, pożyczek i innych zobowiązań (19,8%), emeryturę (17,5%) czy zakup nieruchomości (17%).

Raport „Barometr oszczędności 2023” wskazuje zarazem, że dla niespełna połowy dorosłych mieszkańców naszego kraju odłożone pieniądze są zabezpieczeniem przed skutkami inflacji.

Z badania Instytutu Finansów wynika, że istotnie wyższe kwoty oszczędzają mężczyźni w wieku 30-59 lat. Najniższą skłonność do oszczędzania mają natomiast osoby w wieku 60 lat lub więcej.

Wraz z wiekiem maleje gotowość ankietowanych do odkładania pieniędzy na nieprzewidziane wydatki, wyjazdy wakacyjne i zakup nieruchomości. Na emeryturę najczęściej oszczędzają osoby w wieku 45-59 lat, a na spłatę zobowiązań badani, którzy mają 30-44 lat.

Źródło: Raport z badania Instytutu Finansów „Postawy Polaków wobec oszczędzania”

Istnieje wiele powodów, dla których warto odkładać pieniądze – np. możliwość realizacji własnych celów i marzeń, zbudowania poduszki finansowej czy zgromadzenia środków na emeryturę. Jak zacząć oszczędzać? Najlepiej najpierw ustalić swoje cele, spłacić długi, założyć budżet domowy i opracować plan systematycznego oszczędzania.

Aby bezpiecznie odkładać nadwyżki finansowe i zarabiać dzięki kapitalizacji odsetek, warto założyć konto oszczędnościowe lub lokatę terminową. W Raisin można otworzyć lokatę 1-miesięczną, 3-miesięczną, 6-miesięczną lub roczną – minimalna wartość depozytu to tylko 1 zł. Wpłacone do banku pieniądze chroni system gwarantowania depozytów do 100 000 EUR lub równowartości tej kwoty w lokalnej walucie, np. złotówkach. Od kwoty naliczonych odsetek bank pobierze tzw. podatek Belki w wysokości 19%.

Źródła:

Badanie „Barometr oszczędności 2023” przeprowadzone przez IMAS International na zlecenie Krajowego Rejestru Długów w listopadzie 2023 r.

Badanie „Postawy Polaków wobec oszczędzania” Instytutu Finansów

Comiesięczne zestawienie informacji o oszczędnościach Polaków Polskiego Funduszu Rozwoju z października 2024